Kinh Thủ Lăng Nghiêm - Quyển Sáu - Phần Hai

Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử vâng theo ý chỉ của Phật, liền đứng dậy đảnh lễ chân Phật, thừa oai thần của Phật, nói kệ đáp rằng:

         CHÁNH VĂN                                DỊCH NGHĨA

- Giác hải tánh trừng viên,                 - Biển giác tánh trong lặng,

Viên trừng giác nguyên diệu,            Vốn đầy đủ vi diệu, 

Nguyên minh chiếu sanh sở,            Chấp sáng sanh sở chiếu, 

Sở lập chiếu tánh vong.                    Sở lập tánh chiếu mất.

- Mê vọng hữu hư không,                  - Mê vọng có hư không.

Y Không lập thế giới,                        Do Không lập thế giới,                    

Tưởng trừng thành quốc độ,             Tưởng lặng thành Quốc Độ,

Tri giác nải chúng sanh.                   Tri giác là chúng sanh.

- Không sanh Đại Giác trung,            - Không sanh nơi Đại Giác 

Như hải nhất âu phát.                        Như biển nổi một bọt. 

Hữu lậu vi trần quốc,                        Vô số nước hữu lậu, 

Giai y KHÔNG sở sanh.                     Đều từ KHÔNG sanh khởi,

Âu diệt Không bổn vô,                      Bọt bể Không đã diệt 

Huống phục chư tam hữu.                Đâu còn thể tam giới.

- Qui nguyên tánh vô nhị,                  - Về cội tánh chẳng hai, 

Phương tiện hữu đa môn,                 Phương tiện có nhiều lối, 

Thánh tánh vô bất thông,                  Bậc Thánh chẳng ngăn ngại, 

Thuận nghịch giai phương Tiện.       Thuận nghịch đều tùy nghi.

Sơ tâm nhập tam muội,                    Sơ cơ vào chánh định,

Trì tốc bất đồng luân.                        Nhanh chậm chẳng đồng

                                                                                         nhau.

- SẮC tưởng kết thành trần,               - Quán SẮC thành nội trần, 

Tinh liễu bất năng triệt.                     Tinh vi chẳng thấu triệt. 

Như hà bất minh triệt,                       Nếu đã chẳng thấu triệt, 

Ư thị hoạch viên thông?                   Làm sao được viên thông?

- Âm THANH tạp ngữ ngôn,               - Âm THANH lộn ngữ ngôn, 

Đản y danh cú vị.                              Chỉ nương tựa lời Phật. 

Nhất phi hàm nhất thiết,                    Một chẳng gồm tất cả, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- HƯƠNG dĩ hiệp trung tri,                - HƯƠNG do hợp mới biết,

Ly tắc nguyên vô hữu.                      Ly thì chẳng có mùi. 

Bất hằng kỳ sở giác,                         Hợp ly tánh chẳng thường, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Vị tánh phi bổn nhiên,                    - Mùi vị chẳng tự sanh,

Yếu dĩ vị thời hữu,                            Đợi khi nếm mới có, 

Kỷ giác bất hằng nhất,                      Vị giác chẳng thường còn, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- XÚC dĩ sở xúc minh,                       - XÚC phải có sở xúc, 

Vô sở bất minh xúc,                          Chẳng sở thì chẳng xúc, 

Hợp ly tánh phi định,                        Hợp ly tánh chẳng định. 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- PHÁP xưng vị nội trần,                   - PHÁP gọi là nội trần, 

Bằng trần tất hữu sở.                        Nương trần ắt có sở. 

Năng sở phi biến thiệp,                     Năng sở chẳng cùng khắp, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- KIẾN tánh tuy động nhiên,              - Tánh KIẾN dù rõ ràng, 

Minh tiền bất minh hậu,                    Thấy trước chẳng thấy sau, 

Tứ duy khuy nhất bán,                      Bốn phía thiếu một nửa, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- TỶ tức xuất nhập thông,                  - HƠI THỞ thông ra vào, 

Hiện tiền vô giao khí,                        Quán đến chẳng giao khí

                                                       (Giống như nín thở)

Chi ly phi thiệp nhập,                        Lìa thở chẳng ngộ nhập, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- THIỆT phi nhập vô đoan,                - THIỆT nhập chẳng vô cớ, 

Nhân vị sanh giác liễu,                      Do vị sanh giác tri, 

Vị vong liễu vô hữu,                         Vị mất giác cũng mất, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- THÂN dữ sở xúc đồng,                    - THÂN với xúc đồng nhau, ^([5])

Các phi viên giác quán,                     Chẳng phải Viên Giác Quán.

Nhai lượng bất minh hội,                  Chẳng hội không ngằn mé, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- TRI căn tạp loạn tư,                         - Ý căn lộn vọng tưởng, 

Trạm liễu chung vô kiến,                  Chẳng thấy tánh trong lặng, 

Tưởng niệm bất khả thoát,                Tưởng niệm chẳng giải thoát 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- THỨC kiến tạp tam hòa,                  KIẾN, TƯỚNG, THỨC hòa hợp,      

Cật bổn xưng phi tướng,                   Cả ba vốn chẳng tướng, 

Tự thể tiến vô định,                           Tự thể đã chẳng định, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- TÂM VĂN động thập phương,         TÂM VĂN khắp mười phương.

Sanh ư đại nhân lực,                        Sanh nơi đại nguyện lực, 

Sơ tâm bất năng nhập,                      Sơ cơ, chẳng thể vào, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- TỶ TƯỞNG bổn quyền cơ,              -  QUÁN MŨI là phương tiện, 

Chỉ linh nhiếp tâm trụ,                      Chỉ khiến nhiếp tâm trụ, 

Trụ thành tâm sở trụ,                        Trụ thành tâm sở trụ, ^([6]) 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- THUYẾT PHÁP lộng âm văn,           - THUYẾT PHÁP dùng âm

                                                                                           thanh, 

Khai ngộ tiên thành giả,                    Khai ngộ người đã thành, 

Danh cú phi vô lậu,                           Lời nói chẳng vô lậu, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- TRÌ PHẠM đản thúc thân,                - TRÌ PHẠM chỉ trói thân, 

Phi thân vô sở thúc,                          Phi thân chẳng thể trói, 

Nguyên phi biến nhất thiết,               Vốn chẳng khắp tất cả, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- THẦN THÔNG bổn túc nhân,           - THẦN THÔNG vốn sẵn đủ, 

Hà quan pháp phân biệt,                   Chẳng do luyện mới có, 

Niệm duyên phi ly vật,                      Tác ý không lìa vật, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Nhược dĩ ĐỊA tánh quán,                 - Nếu quán theo tánh ĐỊA, 

Kiên ngại phi thông đạt,                    Ngăn ngại chẳng thông suốt, 

Hũu vi phi thánh tánh,                       Hữu vi chẳng phải thánh, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Nhược dĩ THỦY tánh quán,             - Nếu quán theo tánh THỦY, 

Tưởng niệm phi chơn thật,               Niệm tưởng chẳng chơn

                                                                                            thật, 

Như như phi giác quán,                    Giác quán chẳng như như, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Nhược dĩ HỎA tánh quán,               - Nếu quán theo tánh HỎA, 

Yểm hữu phi chơn ly,                       Có chán chẳng phải chơn, (chơn giải thoát)

Phi sơ tâm phương tiện,                   Chẳng thích hợp sơ cơ, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Nhược dĩ PHONG tánh quán,          Nếu quán theo tánh PHONG,

Động tịch phi vô đối,                        Động tịch là đối đãi, 

Đối phi vô thượng giác,                    Chẳng phải vô thượng giác, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Nhược dĩ KHÔNG tánh quán,          -Nếu quán theo tánh KHÔNG

 Hỗn độn tiên phi giác,                      Ngoan không chẳng phải

                                                                                          giác, 

Vô giác dị Bồ Đề,                              Chẳng giác nghịch Bồ Đề, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Nhược dĩ THỨC tánh quán,             - Nếu quán theo tánh THỨC, 

Quán thức phi thường trụ,                Sanh diệt chẳng thường trụ, 

Tồn tâm nãi hư vọng,                        Trạm nhiên vẫn hư vọng, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Chư hạnh thị vô thường,                 - Các hạnh là vô thường, 

Niệm tánh nguyên sanh diệt,             Tánh niệm vốn sanh diệt, 

Nhân quả kim thù cảm,                     Nhân với quả khác nhau, 

Vân hà hoạch viên thông?                Làm sao được viên thông?

- Ngã kim bạch Thế Tôn,                   - Nay con bạch Thế Tôn, 

Phật xuất Ta Bà giới,                         Phật hiện cõi Ta Bà, 

Thử phương chơn giáo thể,              Giáo thể ở cõi này, 

Thanh tịnh tại âm văn,                      Âm văn trong sạch nhất, 

Dục thủ Tam Ma Đề,                          Muốn đắc Tam Ma Địa, 

Thiệt dĩ VĂN trung nhập,                   Nên từ VĂN mà vào,

Ly khổ đắc giải thoát,                        Lìa khổ được giải thoát

Lương tai Quán Thế Âm,                   Lành thay Quán Thế Âm,

Ư hằng sa kiếp trung,                       Trải qua hằng sa kiếp,

Nhập vi trần Phật quốc,                     Vào vô số cõi Phật,

Đắc đại tự tại lực,                              Dùng sức đại tự tại,

Vô úy thí chúng sanh,                       Thí chúng sanh vô úy,

Diệu âm Quán Thế Âm,                     Diệu âm Quán Thế Âm,

Phạm âm hải triều âm,                      Phạm âm hải triều âm,

Cứu thế tất an ninh,                          Cứu thế đều an lành,

Xuất thế hoạch thường trụ.               Xuất thế được thường trụ.

- Ngã kim khải Như Lai,                     - Nay xin bạch Như Lai, 

Như Quán Âm sở thuyết,                   Theo lời Quán Âm nói,

Thí như nhân tịnh cư,                       Như người đang yên tịnh, 

Thập phương cụ kích cổ,                  Mười phương đồng đánh

                                                                                       trống, 

Thập xứ nhất thời văn,                      Mười chỗ nghe một lượt,

Thử tắc viên chơn thật.                     Là viên thông chơn thật.

- Mục phi quán chướng ngại,            - Mắt chẳng thấu chướng

                                                                                          ngại, 

Khẩu tỷ diệc phục nhiên,                  Miệng mũi cũng như thế, 

Thân dĩ hiệp phương tri,                   Thân xúc hợp mới biết,

Tâm niệm phân vô tự.                       Tâm niệm thì lăng xăng.

Cách viên thính âm hưởng,               Cách tường nghe âm vang,

Hà nhĩ câu khả văn,                           Xa gần đều nghe được,

Ngũ căn sở bất tề,                             Ngũ căn chẳng thể bằng,

Thị tắc thông chơn thật.                    Là viên thông chơn thật.

- Âm thanh tánh động tịnh,               - Âm thanh có động tịnh, 

Văn trung vi hữu vô,                         Nơi nghe thành có không, 

Vô thanh hiệu vô văn,                       Tiếng dứt gọi chẳng nghe, 

Phi thật văn vô tánh.                         Đâu phải dứt tánh nghe. 

Thanh vô ký vô diệt,                          Chẳng tiếng nghe chẳng diệt.

Thanh hữu diệc phi sanh.                 Có tiếng, nghe chẳng sanh. 

Sanh diệt nhị viễn ly,                        Sanh diệt thảy đều lìa, 

Thị tắc thường chơn thật,                 Ấy là thường chơn thật, 

Túng linh tại mộng tưởng,                Dẫu lúc đang nằm mơ, 

Bất vi bất tư vô,                                 Không tưởng nghe vẫn còn, 

Giác quán xuất tư duy,                      Giác quán vượt suy tư, 

Thân tâm bất năng cập.                     Thân tâm chẳng thể đến.

Kim thử Ta Bà Quốc,                         Nay cõi Ta Bà này,

Thanh luận đắc tuyên minh.              Thanh giáo được giảng rõ. 

Chúng sanh mê bổn văn,                  Chúng sanh mê Bản Văn, 

Tuần thanh cố lưu chuyển,               Đuổi theo tiếng lưu chuyển, 

A Nan túng cường ký,                       A Nan dù nhớ hay, 

Bất miễn lạc tà tư.                             Chẳng khỏi kẹt tà tưởng.

Khởi phi tùy sở luân,                        Theo vật bị chìm đắm,

Triền lưu hoạch vô vọng,                  Phản văn được lìa vọng,

A Nan ngữ đế thính,                          A Nan hãy lắng nghe,

Ngã thừa Phật oai lực,                      Ta thừa oai thần Phật,

Tuyên thuyết Kim Cang Vương,        Khai giảng pháp Kim Cang,

Như huyễn bất tư nghì,                     Chánh định sanh chư Phật,

Phật mẫu chơn tam muội.                 Như huyễn bất tư nghì. 

- Ngữ văn vi trần Phật,                      - Ngươi nghe vô số Phật, 

Nhất thiết bí mật môn.                       Tất cả pháp bí mật.

Dục lậu bất tiên trừ,                          Nếu chẳng trừ dục lậu,

Súc văn thành quá ngộ,                    Chấp nghe thành lỗi lầm,

Tương văn trì Phật Phật,                   Dùng nghe, chấp lời Phật,

Hà bất tự văn văn?                            Đâu bằng nghe bản văn?

- Văn phi tự nhiên sanh,                    - Nghe chẳng tự nhiên sanh, 

Nhân thanh hữu danh tự,                  Do tiếng có tên "nghe", 

Triền văn dữ thanh thoát,                  Xoay nghe thoát khỏi tiếng, 

Năng thoát dục thùy danh?               Đặt tên "nghe" cho ai?

- Nhất căn ký phản nguyên,               - Nhất căn trở về cội, 

Lục căn thành giải thoát,                   Lục căn thành giải thoát, 

Kiến văn như huyễn ế,                      Kiến văn như bệnh nhặm, 

Tam giới nhược không hoa.             Tam giới như hoa đốm. 

Văn phục ế căn trừ,                           Phản văn bệnh nhặm trừ, 

Trần tiêu giác viên tịnh,                    Trần tiêu, giác trong sạch, 

Tịnh cực quang thông đạt,                Cực trong sáng thông suốt, 

Tịch chiếu hàm hư không.                Chiếu soi khắp hư không. 

Khước lai quán thế gian,                   Trở lại xem thế gian, 

Do như mộng trung sự.                    Đều như việc trong mộng. 

Ma Đăng Già tại mộng,                      Ma Đăng Già trong mộng, 

Thùy năng lưu nhữ hình!                  Sao nhiếp được thân ngươi!

- Như thế xảo huyễn sư,                    - Như người khéo huyễn thuật,

Huyễn tác chư nam nữ,                     Làm ra hình nam nữ, 

Tuy kiến chư căn động,                    Dù thấy lục căn động, 

Yếu dĩ nhất cơ trừu.                          Do sợi dây điều khiển 

Tức cơ quy tịch nhiên,                      Vì huyễn vốn chẳng tánh, 

Chư huyễn thành vô tánh.                 Dây ngưng thành vắng lặng. 

Lục căn diệc như thị,                        Lục căn cũng như vậy, 

Nguyên y nhất tinh minh,                  Dựa nhất tâm sáng tỏ, 

Phân thành lục hòa hiệp,                  Chia thành lục hòa hợp, 

Nhất xứ thành hưu phục.                  Nhất căn đã về cội. 

Lục dụng giai bất thành.                   Lục dụng đều chẳng thành. 

Trần cấu ứng niệm tiêu,                    Trần cấu ngay đó tiêu, 

Thành viên minh tịnh diệu.               Thành sáng tỏ trong sạch. 

Dư trần thượng chư học,                  Ngôi học còn dính bụi, ^([7])

Minh cực tức Như Lai.                      Cực sáng tức Như Lai.

- Đại chúng cập A Nan,                      - Đại chúng và A Nan, 

Triền nhữ đảo văn cơ.                       Xoay cái văn điên đảo.

Phản văn văn tự tánh,                       Phản văn bản tánh văn, ^([8])

Tánh thành vô thượng đạo,               Mới thành vô thượng đạo,

Viên thông thật như thị.                    Viên thông thật như thế.

- Thử thị vi trần Phật,                        - Đây là vô số Phật, 

Nhất lộ Niết Bàn môn.                       Một cửa vào Niết Bàn. 

Quá khứ chư Như Lai,                       Quá khứ chư Như Lai, 

Tư môn dĩ thành tựu,                        Do cửa này thành tựu, 

Hiện tại chư Bồ Tát.                          Hiện tại chư Bồ Tát.

Kim các nhập viên minh,                  Mỗi mỗi vào diệu minh,

Vị lai tu học nhân,                             Người tu học vị lai,

Đương y như thị pháp.                      Nên y theo pháp này.

Ngã diệc tùng trung chứng,              Chẳng những Quán Thế Âm,

Phi duy Quán Thế Âm,                      Ta chứng cũng cửa này,

- Thành như Phật Thế Tôn,               - Đúng như lời Thế Tôn, 

Tuân ngã chư phương tiện,              Hỏi về các phương tiện, 

Dĩ cứu chư mạt kiếp,                         Để cứu độ mạt kiếp, 

Cầu xuất thế gian nhân,                    Người cầu pháp xuất thế, 

Thành tựu Niết Bàn tâm,                   Thành tựu tâm Niết Bàn,

Quán Thế Âm vi tối.                          Quán Thế Âm hơn cả.

- Tự dư chư phương tiện,                 - Ngoài ra phương tiện khác,

Giai thị Phật oai thần,                       Đều là oai thần Phật, 

Tức sự xả trần lao,                            Sâu cạn tùy cơ thuyết, 

Phi thị thường tu học,                       Khiến xả bỏ trần lao.

Thiển thâm đồng thuyết pháp.          Chẳng phải lối tu chánh.

- Đảnh lễ Như Lai tạng.                     - Đảnh lễ Như Lai tạng,

Vô lậu bất tư nghì,                            Vô lậu bất tư nghì, 

Nguyện gia bị vị lai,                          Nguyện giúp đỡ đời sau, 

Ư thử môn vô hoặc,                          Chẳng lầm nơi cửa này, 

Phương tiện dị thành tựu,                 Phương tiện để thành tựu, 

Khâm dĩ giáo A Nan,                         Để dạy cho A Nan, 

Cặp mạt kiếp trầm luân,                    Và chúng sanh mạt kiếp, 

Đản dĩ thử căn tu,                             Cứ theo căn này tu, 

Viên thông siêu dư giả,                     Viên thông hơn pháp khác, 

Chơn thật tâm như thị.                      Thế là tâm chơn thật.